Met de vestiging Leeuwarden heeft Lamark sinds het voorjaar ook in het hoge noorden een testcentrum. De ruimte heeft een functionele, zelfs wat klinische uitstraling. Volledig ontworpen en ingericht om er zo goed mogelijk examen te kunnen doen; tot en met de plafonds en wanden aan toe die Marvo Systeemplafonds Nederland plaatste.
Tekst en fotografie: Klokhuys tekst en foto
Examen doen 2.0
Wie aan examens denkt, denkt wellicht aan de middelbare school; aan rijen tafeltjes in het gymlokaal, stapels papier, potloden, gummetjes en patrouillerende surveillanten. Eén bezoekje aan de nieuwe test- en examenruimte van Lamark in Leeuwarden en dat beeld kan voorgoed worden opgeborgen in het geheugen. In de kersverse locatie in het Crystallic Business Park is examen doen een digitale aangelegenheid; papier en schrijfgerei hebben plaatsgemaakt voor iMac’s. De oplettende surveillant is gebleven, maar die hoeft niet langer rond te lopen met de handen op de rug. De tafels en stoelen staan niet meer in een rij maar in een cirkel, elk in een aparte ‘pod’. Een iets verhoogd geplaatste centrale observatiebalie biedt perfect zicht op het doen en laten van de examenkandidaten. Iedere poging tot spieken wordt genadeloos onthuld door de camera en de schuingeplaatste spiegel waar elke cabine van is voorzien.
Uitgekiend ontwerp
Interieurarchitect Sebastiaan van Maanen van Studio 87 is samen met collega Thijs Fris verantwoordelijk voor het ontwerp van Lamark Leeuwarden. Voor het ontwerp van alle Lamarkvestigingen eigenlijk. “Lamark heeft assessment- en examenruimtes in zo’n twintig plaatsen in Nederland. Dat gaan er meer worden want het streven is een landelijke dekking. Nieuwe locaties worden ingericht volgens hetzelfde concept als in Leeuwarden is gehanteerd. Negen bestaande vestigingen zijn al op die manier gebouwd. Gaandeweg worden alle verouderde locaties vervangen door nieuwe ruimtes met datzelfde concept.”
Lamark kiest voor de vernieuwing omdat naast instituten als LOI en NCOI ook steeds meer particulieren individueel gebruik maken van de faciliteiten voor een test of een examen. Examens worden daardoor veel meer digitaal, interactief zelfs met video en audio en dat vraagt om de andere opzet en inrichting. “Het complete concept, van ontwerp en inrichting tot en met het protocol, is er op afgestemd dat de examens zo eerlijk mogelijk verlopen”, zegt Van Maanen.
Strakke lichtlijnen
Maar het draait niet alleen om controle, optimale zichtbaarheid en eerlijkheid; het ontwerp is er ook op gericht om de kandidaten in staat te stellen zo goed mogelijk te presteren. Zo is er goed nagedacht over bijvoorbeeld geluid, legt Van Maanen uit. “Sommige tests en examens bevatten audio, dan zijn er gesproken opdrachten. Dat maakt akoestiek, en dan vooral de absorptie van geluid, heel belangrijk. Al het materiaal is daar op uitgezocht; de vloerbedekking op de grond en tegen de wanden van de cabines, het gordijn achter de cabines, het systeemplafond.”
Licht is een ander belangrijk aspect voor Lamark. “Thuis heb je het liefst licht van zo’n 2400 tot 2700 Kelvin. Dat is warm en gezellig. Voor een examenruimte waar goed geconcentreerd gewerkt moet worden, is dat minder geschikt. Daarom gebruiken we armaturen van 4000 Kelvin, dat is helder, wit licht.” De armaturen zijn LED-lijnen. Vanaf de centraal geplaatste observatiebalie loopt er zo’n strip naar elke pod. Aan het eind zit een spotje; precies in het midden van de cabine. “Dat betekent dat er zo’n beetje tot op de millimeter nauwkeurig moet worden gebouwd en afgebouwd”, aldus Van Maanen. Marvo Systeemplafonds Nederland, dat in opdracht van bouwbedrijf De Jonge de plafonds, de koven en de gipsplaatwanden in Lamark Leeuwarden monteerde, kan dat beamen. “Dit was echt heel precies werk, maatvoering was ontzettend belangrijk”, zeggen projectleider Erik de Lange en calculator Migiel Pruntel van het plafond- enwandmontagebedrijf uit Hoogeveen
Glas in metalstud
Om zo nauwkeurig mogelijk te kunnen werken werd eerst een schijf op de vloer bevestigd die het exacte middenpunt van het ontwerp aangaf. Daarop stonden ook alle diameters voor de cirkels en waren alle hoekverdraaiingen en de plafondlijnen aangegeven en de plek en hoeken van de scheidingswanden. Met behulp van een laser werd alles doorgezet op het plafond zodat het voor de monteurs duidelijk was waar alles moest komen.
Marvo plaatste twee scheidingswanden. Eentje loopt over de volle breedte van de ruimte, hij is ruim 12 meter lang en een kleine 4 meter hoog. Hij scheidt een opslagruimte af, maar evengoed levert de 100 mm dikke wand een geluidsisolatiewaarde van 51 dB. Veel ingewikkelder dan deze rechte wand is de scheidingswand tussen de entree en de daadwerkelijke examenruimte. De wand bestaat deels uit gipsplaten op een metalen framewerk dat Marvo plaatste en deels uit een glazen systeemwand van Maars die daar op aansluit. In het midden maakt de wand een knik van zo’n 40 graden. De circa twee meter hoge vrijstaande gipsplatenwand heeft een dubbel skelet dat is dichtgezet met twee lagen gipsplaat aan beide zijden. De metalen staanders zijn aan elkaar gekoppeld met stroken gipsplaat. “Voor de stabiliteit”, legt Marvo’s projectleider De Lange uit. “Dat was een belangrijk punt want aan de metalstudwand hangen twee beeldschermen in sparingen en op de wand is nog een strook glazen systeemwand van minstens een meter hoog gemonteerd.” Ook aan de linker- en de rechterzijde sluit de metalstudwand aan op de glazen systeemwand. Dat maakte de maatvoering eveneens cruciaal; glas is immers een product met aanzienlijk minder tolerantie dan gipsplaat.
Koven uit de computer
De vrijstaande wand scheidt ook de ontvangstbalie en de observatiebalie van elkaar. Samen hebben de twee balies een ovale vorm; als van een tictac, zoals de ontwerper het omschrijft. In precies die vorm is boven de balies een verlaagd systeemplafond gemaakt. Daaromheen is een wat hoger hangend cirkelvormig vast plafond met gipsplaten gemaakt en de buitenste ring bestaat weer uit systeemplafond.
De overgangen tussen de systeemplafonds en het gipsplatenplafond is met koven gemaakt. “Die koven zijn in AutoCAD getekend”, zegt calculator Pruntel. “Aan de hand daarvan is in de timmerfabriek een scheg gemaakt, in delen van 2 meter lang en zo’n 10 cm breed. Die moesten we precies op de juiste plek op het plafond monteren zodat we daaromheen het metalstudplafond en het systeemplafond konden bouwen. Daarvoor was het zo belangrijk dat we eerst aan de hand van dat centrale punt en het ontwerp alles met de laser hebben uitgezet.”
Hard maar logisch
De keuze voor een gipsplatenplafond lijkt vreemd, dat doet immers niets op het gebied van geluidsabsorptie. Er waren twee redenen om er toch voor te kiezen, legt Van Maanen uit. “Het is naadloos en dat geeft de cleane ‘look and feel’ die we willen. Daarnaast kun je er goed de LED-strips op monteren. Die moeten er strak tegenaan zitten en met een systeemplafond lukt dat niet goed, is onze ervaring.”
Rondom het gipsplatenplafond, boven de balies en in de entree monteerde Marvo wel een systeemplafond; de Rockfon Blanka, verdekt uitneembaar met tegels van 60 x 120 cm. “We hebben dit gekozen vanwege de hoge geluidsabsorptie én omdat je geen systeem ziet”, licht Van Maanen de keuze toe. “Liefst hadden we een gesloten plafond maar dat gaat niet. Er zit zoveel installatie- en leidingwerk boven, daar moet je bij kunnen. Met dit systeem kan dat én je komt toch nog in de buurt van het beeld van een gestuct plafond.”
Doordacht vlekkenplan
Het systeemplafond bevat weliswaar geen LED-strips, in de examenruimte is er wel een rondlopende gordijnrail aan bevestigd. “Op de plafondtegels hebben we achterhout aangebracht zodat ze bij het vastzetten van de rail vlees hadden om in te schroeven en de tegels niet zouden opdrukken “, zegt De Lange. “We hebben voorgesteld om het plafond in fases te sluiten, vanwege de rails en omdat er ook nog een heleboel verlichting en dergelijke moest komen. Met aannemer Bouwbedrijf De Jonge en de installateur hebben we uitgebreid overleg gehad en een vlekkenplan gemaakt welke tegels er eerst in konden en waar het nog even open moest blijven.” Zo’n 60% van het plafond konden de monteurs van Marvo sluiten, de rest ging pas dicht nadat de installateur klaar was. Het voorkwam dat tegels beschadigden en scheef zijn komen te liggen doordat de installateurs ze steeds opnieuw moesten uitnemen en terugleggen. En het was met het oog op de planning zaak om met het sluiten van het plafond niet te wachten tot het laatste moment. Vandaar dat ook het gipsplatenplafond gedeeltelijk werd dichtgezet en pas volledig is gesloten toen het leidingwerk klaar was. Met een start in week 2 en de oplevering in week 9 was de planning immers redelijk strak.
Op herhaling
Ondanks de druk kijkt Pruntel van Marvo met een tevreden gevoel terug op het project. “Het was een mooi en uitdagend werk. Een van de krenten in de pap.” Marvo had al eens eerder een Lamark gedaan, in Amersfoort. En het kan zomaar zijn dat Leeuwarden niet de laatste Lamark is geweest voor het plafond- en wandbedrijf uit Drenthe. Bouwbedrijf de Jonge is namelijk een vaste relatie van Marvo en de vaste hoofdaannemer voor Lamark. Interieurarchitect Van Maanen ziet er wel voordeel in om met vaste partijen te werken. “Het ontwerp voor elke examenruimte is in de basis hetzelfde. Door die herhaling kun je van elk project leren, en het proces steeds verder verbeteren en verfijnen. Dat is belangrijk want het moet echt allemaal kloppen, superstrak zijn.” Wat dat betreft lijkt elke nieuwe Lamark een examen op zich. Leeuwarden is in ieder geval geslaagd.
Gestart in 2000 is Marvo Systeemplafonds in 20 jaar tijd van een eenmanszaak uitgegroeid naar een bedrijf met 22 vaste medewerkers en een flexibele schil van zo’n 20 onderaannemers. Het bedrijf is gevestigd in Hoogeveen en doet naast systeemplafonds ook gipsplatenplafonds, metalstudwanden, systeemwanden, volglaswanden en verlichting. Marvo Systeemplafonds werkt zelden met bouw- en aannemersbedrijven, opdrachtgevers zijn voornamelijk vastgoedbedrijven, retailketens, gebouweigenaren en eindgebruikers.
Voor het opgemaakte artikel met alle foto’s kunt u Mebest 2020-1 bekijken.