Toeval bestaat niet. De niet te missen woontoren aan de Mathildelaan in Eindhoven heet niet zomaar Onyx. In de entree van de woontoren is de exclusieve natuursteen op een bijzondere wijze toegepast.
Tekst en fotografie: Klokhuys tekst en foto
Nieuwbouw tussen de transformatie
Wie Eindhoven zegt, zegt Philips. Nog wel, tenminste. Fabrieken, werkplaatsen en kantoren van de multinational zijn niet meer zo prominent in de stad aanwezig als weleer. Veel van het Philips-vastgoed is getransformeerd tot woongebouw, zoals Lighting en Lichttoren in het Emmasingelkwadrant. Maar in dat gebied tussen voetbalstadion en centrum wordt niet alleen maar industrieel erfgoed hergebruikt; er wordt ook nieuw gebouwd. Onyx bijvoorbeeld; gebouwd op een bescheiden parkeerplaats aan de Mathildelaan maar wel goed voor 13.000 m2 woonoppervlak. De woontoren is namelijk 84 meter hoog en telt 25 verdiepingen, 135 appartementen en een penthouse. Onder het gebouw zit een parkeergarage en in de plint is horeca gevestigd. Voor de torenhoge gevel is vooral baksteen gebruikt, maar de plint is bekleed met een hardsteen. Ze zijn respectievelijk licht- en donkergrijs; dat geeft het gebouw een deftige maar ook wat strenge, sobere uitstraling. In de entree van de woontoren wacht een compleet andere beleving. Wanden en vloeren zijn op een prachtige manier met een zeer expressieve bruine marmer bekleed. En als klap op de vuurpijl is in de brievenbussenwand op een creatieve manier onyx verwerkt.
Must have
Onyx is ontwikkeld door Foolen Vastgoed, ontworpen door architectenbureau diederendirrix en gebouwd door Stam + De Koning Bouw; allemaal Eindhovense ondernemingen. Ook het spectaculaire natuursteenwerk in de entree is uitgevoerd door een bedrijf uit de lichtstad: Galante Natuursteen. Galante werkt vaker samen met de projectontwikkelaar. Het was bij een van die eerdere projecten dat het idee voor onyx ontstond. Niet voor de woontoren zelf, maar wel voor de toepassing van de steen. “De opdrachtgever was bij ons om steen uit te zoeken voor een project; we hebben zo’n 35.000 meter natuursteen in ons magazijn staan”, legt Fabio Galante uit. “Hij zag toen de platen onyx staan en wist dat hij die op enig moment in een project wilde toepassen.” De woontoren, die in de periode 2017 – 2019 is gebouwd, bleek dat moment.
Sieraad in de wand
De onyx komt uit een groeve in Iran maar Galante kocht hem in Italië. Dat maakte het materiaal iets duurder, maar het was minder riskant dan zelf een blok bij de groeve uitzoeken. “Je kunt dan de kwaliteit minder goed beoordelen en dat is juist wat je wel wilt met deze steen. Nu was het blok al in platen gezaagd en was alles gepolijst. Daardoor kon ik goed zien of er geen scheuren of steken inzaten, of de kleur wel constant was.” Die zorgvuldigheid is belangrijk, onyx is zeldzaam en dat maakt het geen goedkope keuze. De halfedelsteen wordt vooral toegepast in sieraden zoals manchetknopen en broches. Het duikt inmiddels ook op in interieurs, maar dan doorgaans niet in grote hoeveelheden.
In de woontoren is onyx óók als een pronkstuk toegepast, een accent. In de entreehal, in de wand boven de brievenbussen, plaatste Galante in totaal 20 m2 van de bijzondere steen. Drie rijen van vijf platen; in open boek. Een plaatsingswijze die relatief veel zaagverlies met zich meebrengt en die niet zonder risico is, onyx is namelijk tamelijk kwetsbaar tijdens het zagen. De open boek-vorm is dus best exclusief voor deze steen. Wat de toepassing nog spectaculairder maakt is dat de natuursteen platen licht lijken te geven. “Dat licht komt van LED-strips die achter de steen in de wand zijn gemonteerd”, zegt Galante. “Onyx is een zeer pure steen die heel weinig kalk bevat. Dat maakt het tamelijk helder; het LED-licht schijnt dus dóór de steen heen.”
Expressieve tijger
De bruingele halfedelsteen blijft beperkt tot het accent in het openbare portaal. Voor de rest zijn de wanden en de vloeren van die ruimte en ook van de entreehal achter de gesloten toegangsdeuren, afgewerkt met een indrukwekkende marmer. De Marrone Tigrato komt uit een nieuwe steengroeve in Carrara. De Italiaanse streek staat vooral bekend om zijn witte marmer. Zoals de naam echter al weggeeft, is Marrone Tigrato niet wit maar kastanjebruin en rijk aan strepen, als een tijgervel. “Platen zoals deze kom je niet vaak tegen”, zegt Galante. “Er zitten twee diagonale lijnen in, donkerbruin en lichtbruin. Daardoor hebben we een open boek kunnen maken met twee ruitvormen erin.” Het effect is heel bijzonder en te zien op alle wanden en op de vloer.
Open boek zagen en plaatsen is niet eenvoudig, geeft de eigenaar van het Eindhovense natuursteenbedrijf aan. “Je hebt er wel de nodige kennis en ervaring voor nodig. Het begint al bij het inkopen. Je moet weten hoe en welke steen je moet kopen, of en hoe je er een open boek uit kunt halen. Je moet een goede indeling maken zodat de platen goed verdeeld worden. En je moet heel nauwkeurig inmeten en geen fouten maken bij het zagen en plaatsen, anders ben je de sigaar.”
Marmer en messing
De platen marmer in Onyx zijn 250 x140 centimeter groot en 2 centimeter dik. Dat is de minimale dikte; dunner worden de platen te kwetsbaar, dan zijn ze niet meer te hanteren. De platen zijn symmetrisch in de ruimte verdeeld en naadloos tegen elkaar aan geplaatst; dat geeft het beste open boek-beeld. Zowel op de vloer als tegen de wand zijn ze met een tweecomponentenlijm gemonteerd. Op de vloer ligt het marmer op een zandcementdekvloer. Die is zeer vlak, want met zulke grote platen is het moeilijk om met het plaatsen oneffenheden weg te werken. “Zitten er na het monteren van de platen toch nog ongelijkheden in, dan frezen we die weg zodat je ze niet ziet”, zegt Galante. “Daarna polijsten we de platen nog, om het materiaal glans te geven.” Op de vloer zijn op zo’n 10 centimeter langs de wanden messing strips geplaatst. Een accent dat niet direct de aandacht trekt maar het geheel wel nog weer wat chiquer maakt. De strips komen ook terug op de wanden, op de overgang van marmer naar het stucwerk op de bovenste 20 centimeter van de wanden. Op de messing hoekprofiel is nog een LED-strip geplaatst. De lichtlijn zorgt voor een speels effect op het witte stucwerk.
Zitmeubels
Twee fraaie maar zeer verschillende banken maken de ruimte af. Het kleine zitbankje bij de lift is door Galante gemaakt. Aannemer Stam + De Koning Bouw maakte de constructie van het bankje met poriso stenen die door het natuursteenbedrijf werd bekleed met de expressieve marmer. In de werkplaats in Eindhoven zijn de platen in verstek gezaagd en zo verlijmd dat er vrijwel geen naad te zien is en de tekening en de structuur zo veel mogelijk doorlopen. Daardoor is het net alsof het bankje van massieve blokken marmer is gemaakt. Omdat dit bankje van dezelfde marmer is gemaakt als de wanden en de vloeren, valt hij nauwelijks op. Dat kan niet gezegd worden van de spetterende blauwe sofa in de entreehal. Geen natuursteen weliswaar maar het opvallende zitmeubel maakt de entree met zijn onyx accent en bruin marmeren wanden en vloeren nóg stijlvoller.
Voor het opgemaakte artikel met alle foto’s kunt u Mebest 2020-4 bekijken.