Naadloze wand – en vloerafwerkingen voor de badkamer zijn populair. Maar het imago van de afwerking én van de stukadoorsbranche lopen wel eens schade op door slecht uitgevoerd werk. Zoals dat aan de badkamer die technisch adviseur Ed van der Plas van TBA onder de loep nam voor een onderzoek naar de kwaliteit van de afwerking.
Tekst: Klokhuys tekst en foto
Fotografie: Ed van der Plas, Eric van Nieuwland
De badkamer die Van der Plas onderzocht, was een jaar of drie daarvoor gerenoveerd. De bestaande tegelafwerking van wanden en vloer waren uitgevlakt met Ardex A950 en daarna met Beal Mortex voorzien van een technische waterdichte laag en twee decoratieve lagen; een oppervlak van in totaal zo’n 30 m2. Niet lang na de oplevering merkte de bewoner/opdrachtgever dat er vocht in de wandafwerking kwam en dat in de douchecabine gedeelten van de vloerafwerking loskwamen, onder meer rondom het afvoerputje. Verder verkleurde en vervuilde het oppervlak van de wanden en de vloer en de aansluitingen hiertussen sterk. De opdrachtgever vroeg Technisch Bureau Afbouw om de kwaliteit van de afwerking te onderzoeken en te kijken wat de oorzaak van de schades was. Hij wilde ook weten en of herstel mogelijk was en wat dat dan zou gaan kosten.
Vlekken en gaten
Technisch adviseur Van der Plas, stucspecialist bij TBA, constateerde een flinke waslijst aan minpunten en problemen. De inwendige verticale- en horizontale hoeken van de gestukadoorde afwerking waren koud op elkaar aangesloten. De stucafwerking op de aansluitranden tussen de wanden en de vloer van de douche en tussen de wanden en de betegelde badkamervloer was verkleurd; hier en daar ontbrak de mortel en had vuil zich opgehoopt.
De wandafwerking vertoonde donkere vlekken en randen en op de vloer waren weer wit uitgeslagen gedeelten te zien. Ook was hier en daar de toplaag afgesleten. Rondom de mengkraan was de afwerking open. Daar kon douchewater zo in en achter de wandafwerking dringen.
Geen afschot
Toen Van der Plas de douchekop op de wand van de douchecabine zette, bleek de afwerking te verkleuren en parelde het water niet af. “Dan neemt het stucwerk dus water op”, concludeerde de technisch adviseur. “Bij de vloer van de douchecabine gebeurde hetzelfde. En het water liep maar nauwelijks weg naar het afvoerputje, er bleef ook water op de vloer staan.” Meten bevestigde wat Van der Plas al vermoedde: er was nauwelijks afschot in de vloer en de vloer was behoorlijk onvlak. Bij de randen van de douchevloer was de mortel bros of zelfs afgebrokkeld. “Daar is de vochtdichtheid dus onvoldoende en heeft water lange tijd de kans gekregen om achter de mortelafwerking te komen. Dat heeft voor deze schades gezorgd.”
Veel te ruw
Rondom het bad zag Van der Plas ook een aantal probleempunten, onder meer bij de mengkraan die in de wand was geplaatst. “Ook hier waren de leidingdoorvoeren niet waterdicht en strak afgewerkt”, zegt de technisch adviseur. Tegen de warmwaterleiding aan was dan weer wél strak afgewerkt. “Daar wil je dat juist niet want door temperatuurwisselingen in de leiding zet het metaal uit en krimpt het weer. Dat heeft hier de mortel losgewerkt van de ondergrond.”
Hij constateerde verder dat de kitafwerking rondom het bad niet in orde was. “Die lag óp de stucafwerking en niet tussen de mortel en het bad. Daardoor is de waterdichtheid onvoldoende.” Rondom de leidingen van de designradiator zag Van der Plas allemaal gaten in de afwerking. Ook hier was de mortel niet strak afgewerkt en flexibel afgedicht. Achter de wastafelunit ontbrak de Beal Mortex helemaal, dat deel van de wand was gewoon niet afgewerkt. Verder waren er door de hele badkamer heen op verschillende plaatsen veel te ruwe plekken in de afwerking.
Keiharde conclusie
De conclusie van de technisch adviseur was niet mals. “In de offerte van het uitvoerende bedrijf stond niets over de voorbehandeling van de (betegelde) ondergrond, reiniging, toepassen van een vochtdicht membraan en kimband. Ook werd niet gerept over het toepassen van profielen en een vochtafdichting tussen wanden onderling en wanden en vloer. Uit die offerte valt dus absoluut niet op te maken of deze afwerking is uitgevoerd volgens de kwaliteitseisen die zijn omschreven in de verwerkingseisen van leverancier Beal en TBA richtlijn 1.12 ‘Richtlijn voor het aanbrengen van glad/gespaand decoratief stukadoorswerk’. Duidelijk was wel dat de technische en esthetische afwerking van de Beal Mortex rondom de leidingdoorvoeren van de mengkranen en cv-leidingen bedroevend slecht en zeer onvolledig was. Het was absoluut niet volgens de voorschriften gedaan. Daarin staat namelijk dat bij leidingdoorvoeren en rondom kranen in de eerste waterdichte laag van het membraan een voegdichtband of manchet moet worden toegepast. Daarnaast moet rondom leidingdoorvoeren met kit een flexibel blijvende vochtafdichting worden gemaakt. Dat was hier allemaal niet gedaan.”
Ook over het afschot van de douchevloer was geen twijfel. “Alleen in de breedterichting van de douchevloer heb ik afschot aangetroffen maar niet meer dan enkele millimeters op 1 meter meetafstand. Dat is veel te weinig; het had minimaal 1 tot 2 % van de vloerbreedte moeten zijn.”
Niet waterdicht gemaakt
Wat de donkere vlekken betreft stelt Van der Plas dat die zijn ontstaan doordat het wandoppervlak onvoldoende waterdicht is. “Hierdoor zijn waterdamp en waterdruppels capillair in de afwerking opgenomen. Als de afwerking eenmaal is aangetast door vocht dan krijg je een verkleuring die ook na droging niet meer wegtrekt.” De ruwe plekken hebben een andere oorzaak. “Dat komt door onvoldoende verdichting van het Beal Mortex oppervlak of doordat het oppervlak onvoldoende is geschuurd. Of door een combinatie van die twee.”
“Uit de offerte valt niet op te maken of, hoe en waarmee het Beal Mortex oppervlak vochtdicht is gemaakt”, vervolgt Van der Plas. “Ik heb geen vernis of pu-coating aangetroffen dus dat is niet aangebracht. Als het met Mortex Oil, Bealwax en Finish Sa is gedaan, dan is de vraag of er meerdere lagen werden aangebracht en of het onderhoud van deze afwerking met de opdrachtgever is doorgesproken. Dit lijkt niet het geval te zijn.”
Slopen en opnieuw maken
“Samenvattend: de vervuiling, vlekvorming, ontbrekende delen Beal Mortex en het versnelde degradatieproces van deze afwerking zijn het gevolg van een technisch onvoldoende verwerking en afwerking van de Beal Mortex en het gebrek aan onderhoudsadvisering.”
Het is niet verrassend dat het hersteladvies er op neer kwam dat de complete afwerking verwijderd moet worden en alles opnieuw moet worden aangebracht; maar dan goed, dus volgens de richtlijnen van Beal Mortex en TBA .
Meer weten over schadediagnoses, technische adviezen en andere diensten van Technisch Bureau Afbouw? Kijk op www.tbafbouw.nl/diensten
Voor het opgemaakte artikel met alle foto’s kunt u Mebest 2020-4 bekijken.