Regelmatig krijgt het Technisch Bureau Afbouw (TBA) als onpartijdige partij het verzoek om de oorzaak van schade aan afbouwwerk te achterhalen. Zo werd technisch adviseur Hermen de Hek recent gevraagd om onderzoek te doen naar hoe die scheuren in een aantal gestukadoorde stucplatenplafonds toch hebben kunnen ontstaan. Hij constateerde een fout die tot zijn verbazing en frustratie maar al te vaak wordt gemaakt.
De aanvraag werd gedaan door het montagebedrijf dat de stucplatenplafonds in de woning had gemonteerd. Het bedrijf liet aan de technisch adviseur van Technisch Bureau Afbouw weten dat het verlaagde plafonds had gemaakt met dubbel metalen regelwerk van 60×27 mm profielen. De plaatdragende profielen zijn hart op hart op 400 mm aangebracht. Op de profielen zijn stucplaten van 600 mm breed bij 2000 mm lang geschroefd. De platen zijn met de kopse kanten tegen elkaar aan gemonteerd terwijl de langsnaden zo’n 5 mm zijn opengehouden. Vervolgens heeft de stukadoor gaasband aangebracht op de naden en daarna de plafonds gestukadoord.
Gaatje gemaakt
Bij zijn bezoek aan de woning zag technisch adviseur Hermen de Hek vlakke plafonds die niet doorzakten en die nergens vervormingen vertoonden. “De enige schade die er te zien was, waren lange doorlopende haarscheuren, allemaal precies op plek van de langsnaden”, zegt De Hek. Hij boorde een sparing in het plafond zodat hij de dikte van de pleisterlaag kon vaststellen en met een endoscoop boven het plafond kon kijken. “De pleisterlaag bleek zo’n 5 mm dik”, zegt hij. “Verder kon ik zien dat er nauwelijks gips dóór het gaas op de naden is gedrukt en er duidelijk geen paddenstoelvorm met gips is gecreëerd.”
Gaasband was een slechte keuze
Volgens technisch adviseur De Hek is het een combinatie van deze twee dingen die voor de scheuren heeft gezorgd. “Een stucplatenplafond haalt een groot deel van zijn sterkte en stijfheid uit het pleisterwerk. Daarvoor is de laagdikte van dit pleisterwerk echter veel te dun. Het is 5mm terwijl het eigenlijk 10 mm had moeten zijn. Nog belangrijker is dat het gaasband ervoor heeft gezorgd dat de gips niet door de open langsnaden kon worden gedrukt. Daardoor is er geen goede verbinding tussen de platen tot stand gekomen en ontbreekt de paddenstoelvorming van de gips boven de stucplaat. Gevolg hiervan is dat het plafond beduidend minder stijf is geworden dan nodig is.”
Repareren kan
De Hek gaf een hersteladvies. “Verwijder de stroken gaas en maak de openstaande naden stofvrij. Strijk de naden licht voor met een primer en breng, als de primer droog is, alsnog een rug van gips boven de langsnaden aan. Dit kun je uitsluitend doen door bij elke naad drie keer (één keer naar links, daarna één keer naar rechts en vervolgens één keer in de lengterichting van de naden) relatief dun aangemaakte gips door de naad te drukken. De gips moet vlak met de bestaande stuclaag worden afgesmeerd. Laat het drogen, strijk vervolgens het hele plafond volledig voor met een kwartshoudend voorstrijkmiddel en stukadoor het plafond als dat droog is in een laagdikte van 10 mm. Die 10 mm is dan inclusief de bestaande laag.”
Geïrriteerde technisch adviseur
Het is bepaald niet de eerste keer dat de technisch adviseur van TBA dit soort schades onderzoekt. En vrijwel elke keer komt hij daarbij tot de ontdekking dat er bij die plafonds gaas op de langsnaden is aangebracht en dat de pleisterlaag te dun is. “Ik denk dat ik dit wel zo’n beetje om de week tegenkom”, zegt hij geïrriteerd. “Ik kan er echt niet bij dat er nog steeds stukadoors zijn die deze basisfout maken. Op de stukadoorsopleiding leer je hoe je dit goed moet doen. Je zou toch denken dat ze dus wel weten dat er absoluut géén gaasband op een openstaande naad mag worden aangebracht vóórdat je deze naad volzet met gips! Er komt nauwelijks gips door het gaasband heen. Gevolg: een zeer zwakke naad die extreem gevoelig is voor scheurvorming. Het is allemaal wel te herstellen, maar veel beter is natuurlijk om het meteen goed te doen zodat er geen scheuren ontstaan. Wil je persé gaasband gebruiken, dan moet je dat doen ná het volzetten van de naden. Dus in de natte gips. Kortom, stop met het aanbrengen van gaas op open naden van een stucplatenplafond!”
Juist werkwijze
Hoe het wel moet, is ook terug te vinden in TBA-richtlijn 1.1 ‘Gipsgebonden plafondstucwerk op stijve pleisterdraagconstructies, bestaande uit houten of metalen regelwerk met stucplaten’ die TBA in samenwerking met de NBVG (Nederlandse Branche Vereniging Gips) en NOA (Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven) heeft opgesteld. Ga naar www.tbafbouw.nl/stukadoor-afbouw om de richtlijn te downloaden.
=====
Tekst: Klokhuys tekst en foto
Fotografie: Hermen de Hek