Plastic afval, we zitten er mee opgescheept. Plastic Soup Future (PSF) doet daar wat aan door dit type afval te hergebruiken in bijvoorbeeld tafelbladen en vloertegels. En in gietvloeren. Commercieel een goede greep met bovendien een hoger doel en verbluffende resultaten. De PSF Troffelvloer is zelfs hufterproof.
Tekst: Jan Willem Kommer | Fotografie: Next Floors
In een woonboerderij in het zuiden van het land werd de hele benedenverdieping voorzien van een kleurechte PU-gietvloer met flakes van plastic plantenpotjes. Vloerenbedrijf Next Floors, gevestigd in Rijen, richtte speciaal voor de vervaardiging van deze betonlook Flex UV met vermalen gebruikt plastic het nevenbedrijf Plastic Soup Future op. Daar zit een heel verhaal achter met een toekomst tot hergebruikte barbiepoppen aan toe.
Strakke zwarte randen als omlijsting
Terrazzo
We bewonderen de ‘terrazzovloer’ die recent in de woonboerderij werd vervaardigd. Het was precies wat de opdrachtgevers in gedachten hadden bij de renovatie. Ze wilden de authentieke boerderij moderniseren met behoud van oude elementen, zoals paneeldeuren en een terrazzo-achtige vloer op de hele benedenverdieping. Echt granito of terrazzo vonden ze te hard om met blote voeten op te lopen; het moest veerkrachtiger en comfortabeler zijn.
Hedendaags
“Omdat ze op zoek waren naar een hedendaagse vloer met klassieke looks, kwamen ze bij ons uit”, vertelt Marton Panis van Next Floors. “Ze vonden bovendien duurzaamheid en hergebruik van materialen belangrijk. Wij zijn daar al zeven jaar mee bezig en sinds kort met goede praktijkvoorbeelden.”
Voor veel PU-vloeren worden aardoliën gebruikt; deze PSF-vloer bevat een plantaardige olie.
Marton beaamt: “De kosten liggen een derde hoger dan die van de reguliere gietvloeren, maar de beleving is totaal anders en het voelt milieubewust.”
De structuur met gebruikt plastic
Van testje naar missie
Panis zit al decennia lang in de gietvloeren. “Ik heb de hele ontwikkeling van dichtbij meegemaakt, van grindvloeren en epoxy naar PU, de technieken en verbeteringen. Toen iemand me vroeg of we ook iets met afvalplastic zouden kunnen, ben ik me daarin gaan verdiepen. Ik schrok enorm van wat ik ontdekte over plastic afval; van hoe het overal in het milieu terecht is gekomen, zelfs als microplastics in onze lichamen.”
In plaats van een simpel testje werd het een uitgebreide missie om te kijken hoe hij plastic kon gaan hergebruiken.
Opgave
Plastic recyclen in vloeren bleek geen eenvoudige opgave. Panis weet er alles van: “Als je kijkt naar de chemische samenstelling van plastic, dan zijn er duizenden verschillende soorten, denk aan polyethyleen, polypropyleen, polystyreen, polyvinylchloride en polytetrafluorethyleen. Plastics worden gemaakt van verschillende grondstoffen, zoals aardolie, aardgas, en koolstof. Ze kunnen niet allemaal zomaar in vloeren worden verwerkt, en zeker niet door elkaar.”
Leerproces
Hij noemt direct de verschillende thermische eigenschappen als struikelblok. “De ene plasticsoort zet meer en sneller uit dan de andere. Dat is lastig, met het oog op vloerverwarming.”
Ook hechting bleek een lastig aspect, maar via de productie en verwerking van plastic vloertegels, bureau- en tafelbladen werd de benodigde kennis verzameld om plastics ook in kleurechte PU-gietvloeren te gaan toepassen. Dat bleef een leerproces. “Je bent nooit klaar met ontwikkelen. Bij vrijwel elk project ontdek je nieuwe dingen. Dat diverse soorten plastics ook verschillende hardheden hebben en dat je na het schuren toch nog wat scherpe stukjes kunt houden. je moet anders schuren om dat te vermijden.”
Niet zorgvuldig
Hoewel de wereld vergeven is van plastic afval, blijkt het nog een behoorlijke uitdaging om de juiste soorten te bemachtigen, die ook daadwerkelijk in meubelbladen, vloertegels en gietvloeren verwerkt kunnen worden, zo weet Panis als geen ander.
“In Nederland wordt plastic ingezameld, maar vervolgens gaan we er niet erg zorgvuldig mee om. Het wordt verbrand, maar ook geëxporteerd en dan heb ik het over meer dan 200 miljoen kilo per jaar!”
Zwarte flakes
Voor de zwarte plastic flakes die Next Floor in zijn PSF-vloer gebruikt, is inmiddels wel een goede bron gevonden: een groot hoveniersbedrijf in het zuiden van het land. “We gebruiken de zwarte plantenpotjes en de trays waar ze in worden vervoerd. Als die stuk zijn, voert dat bedrijf ze af. Daar krijgen ze een subsidie voor. Wij nemen dat afval nu voor een afgesproken bedrag over. We hebben een samenwerkingsverband met Amarant, een zorginstelling voor mensen met geestelijke- en lichamelijke beperkingen. Die knippen de potjes en trays in kleine stukken. Die snippers worden dan gewassen, gedroogd en zes keer geshredderd tot het gewenste formaat, tussen de 2 en de 7 millimeter.”
Steeds verder
Voor dergelijke vloeren met zwarte vlokken van bloempotjes en draagplateautjes is genoeg materiaal voorhanden om meteen 5.000 m2 te realiseren. Daar is uiteraard inventief ander kleurrijk afval bijgekomen, zoals doppen van wasmiddelen en zelfs oude barbiepoppen gaan een nieuw bestaan tegemoet. Samen met afvalstoffen van kunststoffabrikanten is de voorraad in het bedrijf zo groot dat er met gemak vloervelden van
10.000 m2 vervaardigd kunnen worden.
Uitdagende dekvloer
Bij de PSF-vloer in de woonboerderij werkte Next Floors voor het eerst met twee verschillende kleuren. Het traditionele witte vloerveld is omgeven door een zwarte band langs de wanden. De praktijk bleek ook hier weer ingewikkelder dan de theorie. Zo was er een nieuwe zandcement dekvloer gemaakt. Daar moesten rvs-strips op worden gesteld voor de zwarte banden, maar de ondergrond bleek niet vlak te zijn. Het stellen van die strips werd daardoor een lastig verhaal. “Dat moet wel heel nauwkeurig gebeuren als je met zo’n vloeibaar materiaal in zulke sterk contrasterende kleuren als zwart en wit werkt” zegt Panis. “Ze mogen absoluut niet in elkaar overvloeien.”
Schuren
Na de gebruikelijke voorbereidingen voor een PU-gietvloer, werden eerst de zwarte banden gesmeerd en summier ingestrooid met heel fijne witte plastic flakes, afkomstig van oude koelkasten. Daarna werd de witte PU-vloer gegoten waar de zwarte flakes in werden gestrooid. Bij een normale PU-gietvloer zou, 24 uur na het aanbrengen, aflakken de volgende arbeidsgang zijn. Hier moest echter eerst geschuurd worden. Bij een traditionele terrazzovloer gebeurt dat om de korrels, en dan vooral de kleur ervan, naar boven te halen. Dát is bij deze terrazzolook gietvloer niet nodig. De vloer zelf is maar 4 millimeter dik en de platte plastic flakes zijn erin gestrooid, dus ze liggen al aan het oppervlak. Schuren is echter wel nodig om de scherpe randjes en puntjes van de plastic flakes weg te halen en de vloer glad te maken.
Droogtijd
“We hebben door ervaring geleerd dat je wel een droogperiode van 3 x 24 uur moet aanhouden”, zegt Panis. “Als je het eerder doet dan is de vloer nog te plakkerig. De microplastics die je krijgt van het terugschuren, hechten zich aan de PU en dat is lastig te verwijderen.” Het schuren gebeurt in en aantal gangen, van korrel 80 naar 200. Bij deze vloer duurde het een stuk langer dan van te voren was ingecalculeerd. “Normaal zet je op zo’n oppervlak een paar grote machines aan het werk en ben je in een of twee dagen klaar”, legt Panis uit. “Als je met de machines te dicht in de buurt van de strips komt, loop je het risico dat je ze raakt en beschadigt. Daarom hebben we de banden en een strook van 15 cm van de witte vloer met handschuurapparaten gedaan, en daar gaat wel wat meer tijd in zitten.”
Lakken
Na het schuren is de vloer, met een tussenliggende droogtijd van 24 uur, twee keer gelakt. De bewoners hebben gekozen voor de extra matte uitvoering van de topcoating. Als de zon erop staat is er nauwelijks weerkaatsing. De coating beschermt tegen verkleuring en maakt de vloer gemakkelijker te reinigen. “Mors je rode wijn, dan kun je die drie dagen later nog wegvegen zonder dat er vlekken achterblijven”, aldus Panis. Belangrijk is ook dat de coating de vloer een antislipwaarde R11 meegeeft. Zelfs op een natte vloer zal uitglijden daardoor niet snel gebeuren. De vloer kon hier dus ook probleemloos in de inloopdouche worden toegepast.
Geen slijtage
Over de slijtage maakt Panis zich al helemaal geen zorgen. “Van deze betonlook Flex UV met een Duitse lak weten we inmiddels dat de slijtage heel beperkt is. We weten ook dat de toepassing van plastics nóg meer bescherming biedt en er nog minder slijtage optreedt. De toekomst zal het leren, en ook of misschien wel de hele plastic ‘soup’ in vloeren terecht komt. Maar dat zal voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van opdrachtgevers en regelgeving.”
Plastic uit het water
De enorme hoeveelheid plastic afval die in het water terecht is gekomen, staat inmiddels bekend als een enorm probleem. Verschillende organisaties zijn actief om iets aan die plastic soep te doen, onder meer The Great Bubble Barrier. Deze Nederlandse organisatie heeft een methode ontwikkeld om te voorkomen dat plastic afval in rivieren uiteindelijk in de zeeën en oceanen terecht komt. Met een scherm van luchtbellen wordt het plastic afval ‘gevangen’, waarna het uit het water kan worden gevist. Next Floors en Plastic Soup Future zijn in gesprek met The Great Bubble Barrier om dat plastic te hergebruiken. “Wel is het zo dat plastic afval uit water nog niet goed gebruikt kan worden, omdat het in diverse gradaties aan het afbreken is”, legt de eigenaar van Next Floors uit. “Dan zou je dus een inconsistent bestanddeel aan een vloer toevoegen en dat is niet verstandig. We werken echter hard aan een oplossing en we zijn ervan overtuigd dat we die vinden. Sterker nog, we verwachten dat al begin 2024 te kunnen presenteren!”